هر ساله تعداد قابل توجهی از افراد با هدف کسب دانش و مهارتهای تخصصی، به دنبال شرکت در دورههای آموزشی جهاد دانشگاهی و فنی حرفه ای میروند؛ اما تفاوت مدرک فنی حرفه ای با جهاد دانشگاهی در اعتبار و کاربرد مدارک صادره انتخاب بهترین گزینه را برای افراد دشوار میکند. در این میان، یکی از مهمترین دغدغههای متقاضیان، اعتبار مدارک صادر شده و کاربرد آنها در بازار کار است.
همانطور که میدانیم، مدارک فنی حرفهای تحت نظر وزارت کار و مدرک جهاد دانشگاهی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر میشود. این تفاوت در مرجع صدور مدرک، نشاندهنده تفاوت در ماهیت و کاربرد این دو نوع مدرک است. به طور کلی، برای فعالیت در حوزههای آموزشی، مدرک جهاد دانشگاهی و برای کار در حوزههای فنی و عملی، مدرک فنی حرفهای از اعتبار بیشتری برخوردار است. در ادامه به بررسی دقیقتر تفاوتها و شباهتهای این دو نوع مدرک میپردازیم.
آشنایی با مدارک فنی حرفه ای
قبل از این که به تفاوت مدرک فنی حرفه ای با جهاد دانشگاهی بپردازیم خوب است با مدارک و نحوه گرفتن آنها از این دو نهاد آشنا شویم. سازمان فنی حرفهای یکی از معتبرترین و بهترین مراکز فنی حرفه ای و مراکز آموزشی کشور است که با گسترش شعب خود در سراسر ایران، امکان دسترسی آسان به آموزشهای فنی و حرفهای را برای علاقمندان فراهم کرده است. این سازمان با برگزاری دورههای متنوع آموزشی به صورت حضوری و آنلاین، فرصت یادگیری مهارتهای مورد نیاز بازار کار را برای افراد در تمامی سطوح فراهم میآورد. همچنین باید با تفاوت مدرک فنی حرفه ای با بین المللی نیز آشنا باشید.
شرکتکنندگان پس از گذراندن دورههای آموزشی، در آزمونهای تئوری یا عملی شرکت کرده و در صورت موفقیت، میتوانند با مراجعه به سامانه الکترونیکی سازمان، نسبت به ثبت درخواست صدور مدرک معتبر اقدام نمایند. علاوه بر امکان دریافت فایل PDF گواهی، افراد میتوانند نسخه چاپی مدرک خود را نیز دریافت کنند.
آشنایی با مدارک جهاد دانشگاهی
جهاد دانشگاهی یکی دیگر از نهادهای فعال در زمینه برگزاری دورههای علمی و تخصصی در کشور است. این سازمان در اکثر استانها و شهرهای ایران شعبه دارد و علاقمندان به دورههای متنوع می توانند به راحتی در نزدیک ترین شعبه ثبت نام کنند. ثبتنام در این دورهها معمولا از طریق سایت هر شعبه انجام میشود و پس از گذراندن موفقیتآمیز دوره، مدرک معتبر به شرکتکنندگان اعطا میشود. اغلب شعب جهاد دانشگاهی امکان دریافت گواهی به صورت آنلاین را ارائه میدهند؛ با این حال، در صورت نیاز به گواهی کاغذی، میتوان درخواست خود را به شعبه مربوطه ارائه داد.
تفاوت مدرک فنی حرفه ای با جهاد دانشگاهی
مدرک جهاد دانشگاهی و فنی حرفهای هر دو گواهی معتبر برای نشان دادن دانش و مهارتهای فرد هستند؛ اما تفاوت مدرک جهاد دانشگاهی و فنی حرفه ای در نحوه صدور و کاربرد آنها است. مدرک فنی حرفهای توسط وزارت کار صادر میشود و بیشتر بر مهارتهای عملی و کاربردی متمرکز است. این مدرک در سطح جهانی نیز شناخته شده و قابل ترجمه است و برای مهاجرت کاری و استخدام در بسیاری از کشورها قابل قبول می باشد.
از سوی دیگر، مدرک جهاد دانشگاهی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر میشود و بیشتر جنبه علمی و آکادمیک دارد. این مدرک در داخل کشور از اعتبار بالایی برخوردار است و برای استخدام در بسیاری از سازمانها و شرکتها قابل قبول است. به طور کلی، افرادی که به دنبال افزایش دانش نظری و مهارتهای تخصصی در یک حوزه خاص هستند، میتوانند در دورههای جهاد دانشگاهی شرکت کنند. در مقابل، برای افرادی که به دنبال کسب مهارتهای عملی و ورود سریع به بازار کار هستند، دورههای فنی حرفهای انتخاب بهتری است.
تفاوت مدرک فنی حرفه ای با جهاد دانشگاهی در میزان اعتبار
یکی از مهمترین سوالات افرادی که تصمیم به شرکت در دورههای آموزشی میگیرند، در مورد اعتبار مدرکی است که در پایان دوره دریافت میکنند. در ایران، دو نهاد اصلی جهاد دانشگاهی و سازمان فنی حرفهای، دورههای متنوعی را برگزار کرده و مدرک پایان دوره را به شرکتکنندگان اعطا میکنند؛ اما کدام یک از این مدارک اعتبار بیشتری دارد و برای چه هدفی مناسبتر است؟
قبل از مقایسهی تفاوت مدرک فنی حرفه ای با جهاد دانشگاهی در میزان اعتبار، باید تاکید کرد که هر دو مدرک جهاد دانشگاهی و فنی حرفهای در داخل کشور معتبر هستند. این مدارک قابلیت ترجمه به زبانهای خارجی را داشته و میتوان از آنها برای اثبات دانش و مهارت در حوزههای مختلف استفاده کرد.
اگر هدف اصلی شما مهاجرت یا اشتغال در خارج از کشور است، مدرک فنی حرفهای به دلیل شناخته شدن در سطح بینالمللی، انتخاب بهتری خواهد بود. بسیاری از کشورهای خارجی، مدارک فنی حرفهای را معادل مدارک مشابه در کشور خود پذیرفته و از آن برای ارزیابی صلاحیت افراد استفاده میکنند.
جهاد دانشگاهی بیشتر بر آموزشهای آکادمیک و نظری متمرکز است و مدارک آن در حوزههای علمی و پژوهشی اعتبار بیشتری دارد. از سوی دیگر، سازمان فنی حرفهای بر آموزشهای عملی و مهارتی تاکید دارد و مدارک آن در حوزههای فنی و حرفهای کاربرد بیشتری دارد. بنابراین، اگر به دنبال افزایش دانش نظری خود هستید، دورههای جهاد دانشگاهی برای شما مناسبتر است. چنانچه به دنبال کسب مهارتهای عملی و ورود به بازار کار هستید، دورههای فنی حرفهای انتخاب بهتری خواهد بود.
در داخل کشور، هر دو مدرک جهاد دانشگاهی و فنی حرفهای برای استخدام در بسیاری از سازمانها و شرکتها قابل قبول هستند. با این حال، در برخی از حوزهها، به خصوص حوزههای فنی و مهارتی، مدرک فنی حرفهای از اعتبار بیشتری برخوردار است.
برای مهاجرت، مدرک فنی حرفهای بهتر است یا جهاد دانشگاهی؟
یکی از دغدغه های اصلی افرادی که قصد مهاجرت دارند، اثبات مهارتها و دانش خود در کشور مقصد است. در این زمینه، دو مدرک جهاد دانشگاهی و فنی حرفهای به عنوان گواهی معتبر برای نشان دادن تواناییها مطرح میشوند. به طور کلی مدرک فنی حرفهای از اعتبار بیشتری در سطح بینالمللی برخوردار است. این امر به دلیل همکاری سازمان فنی حرفهای ایران با سازمان بینالمللی کار (ILO) و همچنین تمرکز این سازمان بر آموزشهای مهارتی است که به طور مستقیم در بازار کار مورد نیاز هستند.
بسیاری از کشورهای خارجی، مدارک فنی حرفهای را به رسمیت شناخته و از آن برای ارزیابی صلاحیت افراد برای کار در مشاغل مختلف استفاده میکنند. در مقابل، اگرچه مدرک جهاد دانشگاهی نیز قابل ترجمه است و در داخل کشور از اعتبار بالایی برخوردار است؛ اما در سطح بینالمللی به اندازه مدرک فنی حرفهای شناخته شده نیست.
به نقل از education.ec.europa.eu :
در 24 نوامبر 2020، شورای اتحادیه اروپا توصیه ای در مورد آموزش و آموزش حرفه ای برای رقابت پایدار، انصاف اجتماعی و انعطاف پذیری تصویب کرد. این توصیه اصول کلیدی را برای حصول اطمینان از چابکی آموزش و پرورش حرفه ای تعریف می کند که به سرعت با نیازهای بازار کار سازگار می شود و فرصت های یادگیری با کیفیت را برای جوانان و بزرگسالان فراهم می کند.
تمرکز زیادی بر افزایش انعطافپذیری آموزش و آموزش حرفهای، فرصتهای تقویتشده برای یادگیری مبتنی بر کار، کارآموزی و تضمین کیفیت بهبود یافته است.
این توصیه همچنین جایگزین توصیه EQAVET – تضمین کیفیت اروپایی در آموزش و آموزش حرفه ای – می شود و شامل یک چارچوب به روز شده EQAVET با شاخص ها و توصیف کننده های کیفیت است. این توصیه قبلی ECVET را لغو می کند.
تفاوت مدرک فنی حرفه ای با جهاد دانشگاهی در استخدام
در بازار کار امروز داشتن مدرک دانشگاهی به تنهایی تضمینی برای استخدام نیست. بسیاری از سازمانها، چه دولتی و چه خصوصی، به دنبال افرادی با مهارتهای عملی و توانایی حل مسئله هستند. در این میان، مدرک جهاد دانشگاهی که بر جنبههای نظری و علمی تاکید دارد و مدرک فنی حرفهای که بر مهارتهای عملی متمرکز است، هر دو میتوانند به عنوان مدرکی برای اثبات تواناییها مورد استفاده قرار گیرند.
با این حال، اهمیت این دو مدرک در فرآیند استخدام به عوامل مختلفی از جمله نوع شغل، سازمان استخدامکننده و مهارتهای فرد بستگی دارد. بیشتر سازمان های دولتی به مدرک جهاد دانشگاهی اهمیت می دهند در صورتی که برای بیشتر شرکت های خصوصی مهارت و توانایی فرد اولویت دارد. از این رو برای استخدام در شرکت ها خصوصی مدرک فنی حرفه ای مناسب تر است.
نتیجهگیری
به طور کلی میتوانیم بگوییم که انتخاب بین مدرک فنی حرفهای و جهاد دانشگاهی به اهداف شغلی و تحصیلی فرد بستگی دارد. تفاوت مدرک فنی حرفه ای با جهاد دانشگاهی در کاربرد و ماهیت آنها است. مدرک فنی حرفهای با تمرکز بر مهارتهای عملی و کاربردی، برای ورود سریعتر به بازار کار و مشاغلی که نیاز به مهارتهای فنی دارند، مناسبتر خواهد بود.
از سوی دیگر، مدرک جهاد دانشگاهی با تاکید بر دانش نظری و پایه، برای افرادی که به دنبال ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر یا مشاغلی با ماهیت پژوهشی هستند، گزینه مناسبی محسوب میشود. لازم به ذکر است که هر دو مدرک دارای ارزش و اعتبار هستند و انتخاب بین آنها باید بر اساس نیازها و اولویتهای فردی صورت گیرد. به کمک لیست دوره های فنی حرفه ای افراد می توانند بهترین دوره آموزشی را انتخاب و مدرک معتبر دریافت نمایند.
سوالات متداول
برای استخدام در سازمانهای دولتی، کدام مدرک اولویت دارد؟
در بسیاری از سازمانهای دولتی، داشتن مدرک دانشگاهی از اهمیت بیشتری برخوردار است. با این حال، در برخی موارد، مدرک فنی حرفهای نیز میتواند به عنوان یک مزیت در نظر گرفته شود.
آیا میتوان با مدرک فنی حرفهای به مقاطع بالاتر تحصیلی ادامه داد؟
در برخی موارد، با داشتن مدرک فنی حرفهای و گذراندن دروس پیشنیاز، امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر وجود دارد.
کدام مدرک برای کارآفرینی مناسبتر است؟
هر دو مدرک میتوانند برای کارآفرینی مفید باشند. مدرک فنی حرفهای به شما مهارتهای عملی برای راهاندازی کسبوکار میدهد و مدرک جهاد دانشگاهی میتواند در زمینههای پژوهشی و توسعه محصول به شما کمک کند.










